سرخ‌ترین هفته بورس در سال ۱۴۰۱ رقم خورد
در هفته گذشته در مجموع هزار و ۶۵۹ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی ۳۳۱ میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته افزایش ۴۵ درصدی داشته است.
به گزارش مشرق، تمامی فاکتورهای عملکردی بورس تهران در هفته اول آبان ماه منفی بوده است. به نظر می‌رسد فعلا چشم انداز بورس تهران روشن نیست و باید منتظر ماند و دید تا دولت و سازمان بورس چه زمانی را برای حمایت از بازار سهام انتخاب می‌کنند.
در پایان هفته گذشته شاخص کل برای دومین هفته متوالی نزول کرد و نسبت به تمامی هفته‌های گذشته در سال جاری افت بیشتری داشت.
احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در یک نشست خبری به خبرنگاران اعلام کرد، دوران قیمت‌گذاری دستوری به پایان رسیده است.
همچنین رئیس سازمان بورس هم شایعه استعفای خود به دلیل اوضاع بد بورس را تکذیب کرد و اعلام کرده است که تا آخرین لحظه مسئولیت خویش پای کار خواهم ایستاد.
عشقی در مورد ورود خودرو تارا و ۲۰۷ به بورس کالا اعلام کرد که این دو محصول در بورس پذیرفته شدند و حتما در کوتاه‌ترین زمان و زمان مناسب در بورس کالا عرضه خواهند شد.
همچنین محصول دیگر شرکت ایران خود به نام هایما برای دومین بار در بورس کالا پذیرفته شد و در ۸ آبان ماه روی تابلو عرضه می‌شود.
اما موضوعی که برای بازار در هفته دوم آبان ماه مهم است کوتاه آمدن فروشندگان از فروش سهام خود و ورود حمایتی خریداران در محدوه حمایتی شاخص کل از نظر تکنیکال است.
* سهام ۱۵ میلیون ریالی برای متولدان ۱۴۰۱
هیأت وزیران در نشست روز چهارشنبه خود به ریاست آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور به منظور تأمین نظر هیأت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین، آیین نامه اجرایی ماده (۱۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و بند (ر) تبصره (۲) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور را اصلاح کرد.
به موجب این اصلاحیه، مبلغ اختصاص یافته برای متولدان سال ۱۴۰۱ برای خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس، به ازای هر نوزاد ۱۵ میلیون ریال و تا سقف ۱۵ هزار میلیارد ریال است.
پیش از این دولت در مصوبه خود مقرر کرده بود، به متولدان سال ۱۴۰۰، یک میلیون تومان و متولدان سال ۱۴۰۱، یک و نیم میلیون تومان سهام تعلق گیرد.
* بازار سهام خوش قیمت است
مجتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه گفت: شرکت‌ها در بازار سهام از نظر ارزش و عملکرد ماهانه معقول هستند و این امر منجر به ارزشمند شدن بازار سرمایه برای سرمایه‌گذاری شده است. بازار سرمایه در مقایسه با دیگر بازارهای مالی برای سرمایه‌گذاری مزیت‌هایی را دارد، اما ریسک‌هایی که این روزها بازار سهام را تهدید می‌کند، به سیستم خارج از بازار سرمایه ارتباط پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی سرمایه‌گذاران بازار سهام را خوش قیمت می‌دانند، مسکن افزایش ۳ برابری به خود دیده در صورتی که سهام ریزش ۷۵ درصدی را تجربه می‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: روند فعلی بورس تا زمان از بین رفتن ابهامات و شفاف شدن شرایط کلان اقتصاد کشور ادامه دارد. زمانی که ریسک بر بازار سرمایه حاکم است، نباید انتظار افزایش معاملات و ورود پول به بازار سرمایه داشته باشیم. بنابراین تا زمانی که ریسک ها به سطح معقولی نرسد تا فعالان بتوانند جریان نقدینگی هوشمند را وارد بازار سهام کنند که به تبع آن جریان نقدینگی خرد هم وارد بازار شود، نمی‌توان روند صعودی را برای بازار سهام پیش بینی کرد.
* بالاترین افت شاخص کل در سال ۱۴۰۱
روند شاخص کل بورس در تمامی روزهای هفته اخیر نزولی بود. در اولین روز کاری هفته شاخص افت هزار و ۲۰۶ واحدی را پشت سر گذاشت و روز یکشنبه ۱۲ هزار و ۱۶۳ واحد پائین آمد و وارد کانال ۱.۲ میلیون واحدی شد. روز دوشنبه نیز شاخص ۱۹ هزار و ۶۱ واحد سقوط کرد و روز سه شنبه شاخص به نزول ادامه داد و ۱۰ هزار و ۶۷۶ واحد کاهش یافت. در روز چهارشنبه نیز نرخ نزول شاخص بیشتر شد و ۲۵ هزار و ۹۹۳ واحد سقوط کرد.
شاخص کل در پایان هفته اول آبان ماه به رقم یک میلیون و ۲۴۱ هزار و ۶۷ واحدی رسید و نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته قبل ۶۹ هزار و ۹۹ واحد پائین تر ایستاد تا بازدهی هفته شاخص بورس منفی ۵.۳ درصد شد. این افت شاخص بزرگترین ریزش هفتگی شاخص کل در سال جاری است.
* رفتار مشابه شاخص کل هموزن
شاخص کل هموزن بورس در هفته ابتدایی آبان ماه نیز با افت همراه بود. این شاخص در روز شنبه با رشد ۴۰۰ واحدی همراه شد و روز یکشنبه کاهش هزار و ۲۹۹ واحدی و در روز دوشنبه کاهش چهار هزار و ۴۵۹ واحدی را تجربه کرد.
روز سه شنبه این شاخص نزول سه هزار و ۵۷۰ واحدی داشت و در نهایت در روز چهارشنبه افت هشت هزار و ۳۰۷ واحدی و بیشترین افت در این هفته را برای سهامداران به ارمغان آورد.
شاخص کل هم وزن در پایان هفته نسبت به هفته پیشین ۱۷ هزار و ۲۳۵ واحد پائین‌تر ایستاد و بازدهی منفی ۴.۵۵ درصدی را ثبت کرد. شاخص کل هموزن در سطح ۳۶۱ هزار و ۳۶۰ واحد قرار گرفته است.
* رشد ارزش معاملات خرد در بازار سهام
در هفته اول آبان ماه میانگین ارزش معاملات کل هفته ۴۳ هزار و ۹۱۰ میلیارد تومان بود که نسبت به رقم ۳۹ هزار و ۸۴۶ میلیاردی هفته پیشین، رشد ۱۰ درصدی داشته است.
در این هفته، میانگین ارزش معاملات خرد بورس ۲ هزار و ۴۱۲ میلیارد تومان بود که نسبت به رقم هزار و ۹۱۷ میلیاردی هفته پیشین، افزایش ۲۶ درصدی داشته است.
* رشد میانگین هفتگی ارزش صف‌های خرید
میانگین ارزش صف‌های فروش در هفته اخیر ۶۱ میلیارد تومان بود که از میانگین هفته پیشین ۵۲ میلیارد تومان بیشتر بود و رشد ۵۷۷ درصدی داشته است. بالاترین رقم هفته ۱۳۱ میلیارد تومان بود که در روز چهارشنبه ثبت شد و پایین‌ترین رقم به روز شنبه برمی‌گردد که ارزش صف‌های فروش پایانی ۲۴ میلیارد تومان بود.
میانگین ارزش صف‌های خرید در هفته اخیر ۸۸ میلیارد تومان بود که از میانگین هفته گذشته ۲۷ میلیارد تومان بیشتر بود. در این هفته، میانگین ارزش صف‌های خرید ۴۴ درصد افزایش یافته است. بالاترین رقم هفته ۲۳۰ میلیارد تومان بود و در روز یکشنبه ثبت شد و پایین‌ترین رقم به روز چهارشنبه برمی‌گردد که ۱۸ میلیارد تومان بود.
* تداوم خروج سرمایه حقیقی
در هفته اخیر شاهد خروج پول حقیقی در تمامی روزهای معاملاتی بودیم و خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی بود.
در مجموع کل هفته هزار و ۶۵۹ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی ۳۳۱ میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته افزایش ۴۵ درصدی داشته است. در پایان هفته گذشته رکورد ۱۹ روز خروج پول حقیقی متوالی ثبت شد.
سیر تا پیاز خرید آسان خودرو از بورس کالا | چگونگی خرید خودرو از بورس کالا
بورس کالا هفته آینده برای مرتبه دوم و بعد از حدود دوماه میزبان هایما خواهد بود.
خرید خودرو به روش قدیمی انتقادهایی مکرر از رانت در پیش‌فروش و فروش فوری را به همراه داشت.تا اینکه برای خرید خودرو سازوکار جدیدی ایجاد شد.محسن علیزاده گفت، امروزه خرید خودرو در بورس کالا آغاز می شود. خودروی شاهین اولین خودروی عرضه شده در طرح خرید خودرو در بورس کالا است. در ادامه به آخرین جزییات از خرید خودرو در بورس می پردازیم.
هفتم شهریورماه بود که طی نخستین عرضه محصولات ایران خودرو در بورس کالای ایران، ۳۰۰ دستگاه هایما S۷ مشکی و ۲۰۰ دستگاه هایما S۷ سفید در بورس کالا عرضه شد. بر این اساس هشتم آبان ماه ۲۰۰ دستگاه هایما اس ۷ مشکی و ۵۰ دستگاه هایما اس ۷ مشکی سفارشی روی تابلو می‌رود. تاریخ تحویل این محصولات ایران خودرو ۱۶ آذر ماه یعنی ۳۸ روزه خواهد بود.
قیمت پایه هایما S۷ مشکی ۷۴۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و هایما S۷ مشکی سفارشی مجهز به جک برقی صندوق عقب ۷۵۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شده است که به این هزینه‌ها ۱۳ درصد بهای نهایی خودرو بابت مالیات ارزش افزوده و عوارض قانونی به علاوه هزینه‌های بیمه و شماره‌گذاری و هزینه ثابت به مبلغ ۴۲ میلیون و ۳۴ هزار و ۵۰۰ ریال اضافه می‌شود.
در مشخصات هر دو گروه خودرو اشاره شده هر کد ملی (خریداران حقیقی) مجاز به ثبت سفارش بر روی یکی از کدهای عرضه شده در تاریخ عرضه و برای یک خودرو است. همچنین خریداران باید شرایط سنی ۱۸ سال تمام را داشته باشند و اشخاصی که در عرضه قبلی موفق به خرید شدند امکان ثبت سفارش ندارند.
علاوه بر این خریداران جهت ادامه مراحل خرید باید همزمان با تسویه مبلغ معامله در بورس (حداکثر تا پایان مهلت مجاز تسویه در بورس) با مراجعه به سایت به آدرس (esale.ikco.ir) اقدام به ایجاد و تکمیل پروفایل شخصی کرده و در زمان مقرر که طی پیامک (تکمیل وجه هزینه های متعلقات قانونی) اطلاع رسانی می‌شود علاوه بر انتخاب یکی از نمایندگی های مجاز، بیمه گر موردنظر خود را در سایت انتخاب و نسبت به واریز وجه هزینه ها اقدام کنند.
چگونه باید در بورس کالا خودرو خریداری کنیم؟
متقاضیان برای خرید این خودروها در بورس کالا ابتدا باید نسبت به اخذ کد معاملات بورس کالا اقدام کنند. نحوه اخذ کد بورس کالا نیز به این شکل است که متقاضیان به یکی از کارگزاری‌های مجاز مراجعه و به صورت آنلاین یا حضوری کد بورس کالا را دریافت می‌کنند. البته پیش‌تر باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت شده باشند.
متقاضیان پس از اخذ کد بورس کالا، باید نسبت به گشایش حساب وکالتی اقدام کنند. حساب وکالتی حسابی است که به بورس کالا این امکان را می‌دهد که پس از آنکه خریدار در فرآیند رقابت شرکت کرده و کالا را خریداری کرد بتواند از آن حساب برداشت کند و به این ترتیب مراحل تسویه انجام شود.
نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که برای خرید خودرو، باید ۳۰ درصد قیمت پایه خودرو در حساب وکالتی خریدار موجود باشد. به این ترتیب زمانی که ثبت سفارش صورت می‌گیرد این مبلغ تا زمان انجام فرآیند حراج در حساب وکالتی مسدود می‌شود.
پس از نهایی شدن ثبت سفارش خریداران در روزی که عرضه و فرآیند حراج صورت می‌گیرد، خریداران بر مبنای قیمت پایه در فرایند حراج شرکت و در صورتی که تقاضا از عرضه بیشتر باشد در رقابت شرکت خواهند کرد و همچنین مالیات بر ارزش افزوده‌ای که پرداخت خواهد شد بر مبنای قیمت نهایی است که خریدار در سامانه ثبت و خرید خود را نهایی کرده است.
این‌روزها عرضه خودرو در بورس کالا برای خیلی از مردم سوالات و ابهاماتی را ایجاد کرده است.
بورس کالا در اطلاعیه ای شرایط خرید خودرو را اعلام کرد؛ براساس این اطلاعیه ثبت سفارش تا اطلاع ثانوی از زمان تایید عرضه تا ساعت ۱۷ روز قبل از عرضه بوده و هر کد بورسی صرفا امکان خرید یک خودرو سواری از بورس کالا را دارد.
در جدیدترین نامه مدیر بازرسی و امور بورس کالای ایران آمده است: ثبت سفارش محصول خودرو تا اطلاع ثانوی از زمان تایید عرضه تا ساعت ۱۷ روز قبل از عرضه امکان پذیر است.
در ادامه اشاره شده است: هر کد بورسی تا اطلاع ثانوی صرفا امکان خرید یک خودرو سواری از بورس کالا را دارد و اشخاصی که پیش‌تر در عرضه های قبلی موفق به خرید خودرو سواری شده اند امکان ثبت سفارش نخواهند داشت.
گفتنی است، یکشنبه هفته آینده ۶ شهریور ماه۵۰۰ دستگاه خودروی هایما S۷ در بورس کالای ایران عرضه می‌شود.
متقاضیان چه کارهایی باید انجام دهند که بتوانند به راحتی در بورس کالا خودرو خریداری کنند.
متقاضیان برای خرید این خودروها در بورس کالا ابتدا باید نسبت به اخذ کد معاملات بورس کالا اقدام کنند. نحوه اخذ کد بورس کالا نیز به این شکل است که متقاضیان به یکی از کارگزاری‌های مجاز مراجعه و به صورت آنلاین یا حضوری کد بورس کالا را دریافت می‌کنند. البته پیش‌تر باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت شده باشند.
متقاضیان پس از اخذ کد بورس کالا، باید نسبت به گشایش حساب وکالتی اقدام کنند. حساب وکالتی حسابی است که به بورس کالا این امکان را می‌دهد که پس از آنکه خریدار در فرآیند رقابت شرکت کرده و کالا را خریداری کرد بتواند از آن حساب برداشت کند و به این ترتیب مراحل تسویه انجام شود.
نکته‌ای که باید به آیا می شود در بورس رانت داشت؟ آن توجه شود این است که برای خرید خودرو، باید ۳۰ درصد قیمت پایه خودرو در حساب وکالتی خریدار موجود باشد. به این ترتیب زمانی که ثبت سفارش صورت می‌گیرد این مبلغ تا زمان انجام فرآیند حراج در حساب وکالتی مسدود می‌شود.
در حال حاضر هر کد ملی صرفاً مجاز به ثبت سفارش روی یکی از کدهای عرضه شده است و صرفاً هم امکان خرید یک دستگاه خودرو را دارند. همچنین صدور سند و شماره‌گذاری نیز تنها به اسم خریدار خواهد بود.
پس از نهایی شدن ثبت سفارش خریداران در روزی که عرضه و فرآیند حراج صورت می‌گیرد، خریداران بر مبنای قیمت پایه در فرایند حراج شرکت و در صورتی که تقاضا از عرضه بیشتر باشد در رقابت شرکت خواهند کرد و همچنین مالیات بر ارزش افزوده‌ای که پرداخت خواهد شد بر مبنای قیمت نهایی است که خریدار در سامانه ثبت و خرید خود را نهایی کرده است.
شفقنا آینده/ کمیل طیبی: احتمالاً بورس در سال آینده وضعیت بهتری خواهد داشت / حذف ارز 4200 تومانی برخی از رانت ها را از بین می برد
شفقنا آینده – یک تحلیلگر اقتصادی و استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان پیش بینی کرد که طبق بودجه 1401 که به مجلس ارایه شده، احتمالاً در سال آینده بازار بورس روزهای سبزپوش تری را نسبت به امسال تجربه خواهد کرد و همچنین در صورت لغو تحریم ها وضعیت اقتصاد کشور و معیشت مردم بهبود خواهد یافت.
کمیل طیبی در گفت وگو با شفقنا درباره کلیات بودجه سال 1401 اظهار کرد: دولت سعی کرده کلیات بودجه بیشتر انقباضی باشد و همچنین انضباط مالی در آن دیده شود، ولی در بودجه سال 1401 نیز بر درآمدهایی تکیه شده که در تحقق آن ها، احتمال و شک وجود دارد. فرض کنید 60 درصد منابع مالی توسط مالیات ها و از طریق فروش نفت باشد که به یکسری عوامل بالادستی مربوط است مثل صادرات نفت که در بودجه، روزی یک میلیون و 200 هزار بشکه آمده و باید این شرایط فراهم شود، ولی این امر زمانی تحقق می یابد که مشکل تحریم ها وجود نداشته باشد به همین دلیل معتقدم که این بودجه انقباضی است و سعی شده انضباط مالی در آن به وجود بیاید. وقتی انضباط مالی می گوییم که آن بودجه جنبه عملیاتی پیدا کند و به ردیف بودجه انضباط داده شود. اگر بخواهیم از بودجه آموزش بزنیم، بخش آموزش یک بخش مولدی است و نمی توانیم این کار را کنیم یا بهداشت همین طور جزو شاخص های توسعه انسانی است بنابراین باید فکر اساسی در این باره کرد.
این تحلیلگر اقتصادی با اشاره به اینکه بودجه 1401 به دلیل کسری بودجه، تورم زاست، گفت: در بودجه 1400 به خاطر عدم تحقق درآمدها و وجود کسری بودجه، مجبور شدند اوراق و اوراق سرمایه ای را بفروشند، در بودجه جدید نیز برنامه ریزی کردند که چنین اقدامی انجام دهند و باید گفت بودجه 1401 سرنوشت بودجه 1400 را خواهد داشت.
وی افزود: بودجه 1401 در امتداد بودجه 1400 مشکل ساز است. این نابسامانی ها که در اقتصاد ایران است، چند روزه یا چند ساله ایجاد نشده است. از سوی دیگر با توجه به اینکه دست دولت در درآمد و منابع مالی خالی است، نمی توانیم از بودجه سال آینده انتظار یک معجزه را داشته باشیم.
طیبی بودجه آیا می شود در بورس رانت داشت؟ 1401 را سنتی و تحت تأثیر شرایط اقتصادی و سیاسی کشور دانست و درباره تأثیر این بودجه بر بازار بورس عنوان کرد: به نظر می آید لایحه بودجه ای که به مجلس ارائه شده بیشتر انقباضی است و بار روانی آن اثرگذارتر خواهد بود. اگر این بودجه بتواند شرایطی را فراهم کند که مقداری تولید را تقویت کند و از رکود خارج شویم طبیعتا می تواند بازار سرمایه را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
وی درباره حذف ارز 4200 از بودجه سال آینده، گفت: با حذف ارز 4200 تومانی برخی از رانت ها از بین می رود و می تواند به صادرات غیر نفتی کمک کند، اما باید بررسی شود که بناست چه سیاست هایی اعمال شود، آیا قرار است دوباره نرخ ارز دوگانه داشته باشیم یا سیستم دو نرخی و چند نرخی باشد. همه این مسائل جای بحث دارد و براساس آن باید وضعیت اقتصادی آینده را تحلیل کرد.
طیبی با توجه به بودجه 1401، درباره اقتصاد ایران در سال آینده، اظهار کرد: اگر مذاکرات وین به نتیجه برسد و تحریم ها لغو شوند و در دوران پساکرونا قرار گیریم، می توان پیش بینی کرد که شرایط اقتصادی کشور و وضعیت معیشتی مردم تا حدودی بهبود خواهد یافت.
سهم سیاست‌های دولتی در رکود بورس
می‌توان به چند نکته قابل توجه درباره بازار سرمایه اشاره کرد. در رکود بازار سرمایه عوامل زیادی دخیل هستند. شاید یکی از این عوامل هم برخی از سیاست‌های دولت باشد اما به زعم بنده، قطعاً اصلی‌ترین عامل رکود بازار سرمایه این موضوع نیست.
علی اسلامی‌بیدگلی /تحلیلگر بازار سرمایه
در بازخوانی منفی‌ترین سناریو درباره سیاست دولت یازدهم در مقابل بازارها و اینکه آیا دولت تاکنون عمداً بازارها به خصوص بازار سرمایه را منفی نگه داشته و به دلایل انتخاباتی قصد دارد بازارها را از اوایل سال آینده به گردش درآورد؟، می‌توان به چند نکته قابل توجه درباره بازار سرمایه اشاره کرد. در رکود بازار سرمایه آیا می شود در بورس رانت داشت؟ عوامل زیادی دخیل هستند. شاید یکی از این عوامل هم برخی از سیاست‌های دولت باشد اما به زعم بنده، قطعاً اصلی‌ترین عامل رکود بازار سرمایه این موضوع نیست.
من فکر می‌کنم بزرگترین چالش موجود در بازار سرمایه معضلات اساسی بازار پول باشد. همان‌طور که بسیاری از رسانه‌ها بارها به آن اشاره و بسیاری از کارشناسان آن را مطرح کرده‌اند، تا ما شاهد یک پارادوکس بسیار بزرگ در بازار پول هستیم این وضعیت وجود خواهد داشت. تورم روند نزولی پیدا کرده و به مرز 14 درصد کاهش یافته اما متاسفانه بازار پول نتوانسته خودش را با این موضوع تطبیق دهد و متناسب با کاهش تورم، نرخ بهره کاهش پیدا نکرده است. بنابراین مادامی که در بازار به‌اصطلاح بدون ریسک در کشور شاهد نرخ‌های پیشنهادی بالای 20 درصد هستیم طبیعتاً در چنین شرایطی حجم بسیار زیادی از متقاضیان بازار سرمایه را از دست خواهیم داد. طبیعتاً افرادی که درجات ریسک پایینی را می‌پذیرند و عامه مردم را هم شامل می‌شود این روزها ترجیح می‌دهند منابع خود را در بازار بدون ریسک سرمایه‌گذاری کنند. به دلیل اینکه در بازارهای بین‌المللی شاهد این هستیم که دوره بازگشت یک سرمایه‌گذار با تضمین اصل سرمایه کمتر از چهار سال (در محدوده 5 /3 سال) است. بنابراین در چنین شرایطی کمتر سرمایه‌گذاری حاضر است با متوسط قیمت به درآمد شش و با متوسط P /D نزدیک 5 /7 در بازار سرمایه‌گذاری کند. به زعم بنده، چالش اصلی بازار سرمایه این موضوع است.
اتفاق دیگری که ما در این روزها و سال‌های اخیر شاهد آن هستیم این است که عمده سودهای موجود در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، سودهای ناشی از رانت و تورم بوده است. منظور از رانت این است که شرکت‌های ما مواد اولیه و دستمزد ارزان داشته‌اند و محصول نهایی خود را با قیمت‌های جهانی و رقابتی به فروش می‌رساندند. با اصلاح نظام یارانه‌ای و حذف سوبسیدها بهای تمام‌شده شرکت‌های ما افزایش پیدا کرد اما متناسب با آن، مبلغ فروش آنها افزایش نیافت، به دلیل اینکه این شرکت‌ها در گذشته هم محصول نهایی خود را به قیمت جهانی به فروش می‌رساندند. بنابراین این موضوع منجر به این شد که حاشیه سود این شرکت‌ها افت کند و نرخ آیا می شود در بورس رانت داشت؟ رشد انتظاری این شرکت‌ها هم کاهش پیدا کند. در تحلیل‌های بنیادی، شیوه اصلی این تحلیل‌ها، این است که بر اساس یک نرخ رشدی درآمد شرکت‌ها در سال‌های آتی پیش‌بینی و تخمین زده می‌شود و سپس این درآمدها با یک نرخ تنزیلی به قیمت‌های امروز محاسبه شده و بعد به ارزش ذاتی محاسباتی شرکت‌ها دسترسی پیدا می‌کنند که اگر قیمت سهام شرکتی پایین‌تر از ارزش ذاتی محاسبه‌شده در بازار سرمایه باشد اقدام به خرید یا ایجاد تقاضا برای آن شرکت می‌شود. دو عاملی که اشاره کردم یعنی افزایش نرخ پیشنهادی به سپرده‌ها در بازار پول که یکی از معیارهای اصلی محاسباتی نرخ تنزیل محسوب می‌شود و عامل دیگر یعنی کاهش نرخ رشد انتظاری در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس باعث شده که ارزش ذاتی محاسباتی ما نسبت به دوره‌های مشابه گذشته کمتر شود. این دلایلی است که این روزها باعث شده ما در بازار سرمایه با چالش مواجه شویم. حال اگر بخواهیم در نظر بگیریم که دولت با تداوم اصلاح نظام یارانه‌ای در طرح هدفمندی یارانه‌ها باعث شده نرخ رشد انتظاری در شرکت‌ها کاهش یابد، آن وقت می‌توانیم قضاوت کنیم که تصمیم دولت به اجرای هدفمندی باعث رکود نسبی در بازار شده اما دلیل اصلی رکود در بازار سرمایه این نیست.
طرح هدفمندی یارانه‌ها به درستی اجرا شده اما متاسفانه بنگاه‌های ما، بنگاه‌های بهره‌وری نبودند. یعنی مدیران ما در سال‌های گذشته به دلیل به دست آوردن سود رانتی و تورمی که سود راحت‌تری بوده، به دنبال افزایش بهره‌وری در بنگاه‌ها نرفتند و این روزها که سودهای ناشی از تورم و رانت حذف شده، با چالش مواجه شده‌اند. به همین دلیل شاید اثربخشی ناکارآمدی مدیریت در بنگاه‌های پذیرفته‌شده در بورس بسیار بیشتر از تصمیم‌های دولتی در رکود بازار سرمایه باشد. عمده این شرکت‌ها هم دولتی نیستند و مدیران ما با روش‌های دولتی تصمیم گرفته و بر سودهای رانتی و تورمی تکیه کردند اما اکنون که رانت و تورم حذف شده است باید به دنبال بهره‌وری بروند. البته در گذشته هم باید می‌دانستند که در آینده رانت سود و تورم حذف می‌شود و باید به دنبال راه‌های افزایش بهره‌وری می‌رفتند اما متاسفانه این کار را نکردند و چون بر سودهایی از این بخش تکیه کردند این روزها با کاهش درآمد انتظاری مواجه شده‌اند.
اما در مورد تصمیم‌هایی مانند نرخ خوراک گاز باید اشاره کنم که این موضوع قطعاً بر بازار سرمایه تاثیر داشته اما این هم ناشی از آن استدلال مورد اشاره است. فارغ از اینکه این قیمت 13سنتی منطقی است یا نه، که خیلی جای قضاوت دارد و بنده هم شاید نظر داشته باشم که نرخ موجود، نرخ بالایی نسبت به این نرخ در کشورهای رقیب است اما همگان قبول دارند که نرخ قبلی هم یک نرخ بسیار پایین و غیرمنطقی بود. در گذشته شرکت‌های ما قیمت خوراک گاز را با نرخ بیش از دو سنت تحویل می‌گرفتند اما محصول نهایی خود را با قیمت جهانی می‌فروختند. همه مبالغ فروش شرکت‌های پتروشیمی ما به قیمت جهانی بود اما مواد اولیه را بسیار ارزان‌تر از متوسط این نرخ در کشورهای رقیب تحویل می‌گرفتند. بنابراین حاشیه‌های سود بالایی داشتند و در کنار این، به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه حاشیه سود آنها کاهش یافت. چرا که قیمت مواد اولیه افزایش یافت اما قیمت محصول نهایی را دیگر بالاتر از قیمت جهانی و رقابتی نمی‌شد فروخت. در آن شرایط بنگاه‌های ما باید به سمت افزایش بهره‌وری از طریق به روز کردن تکنولوژی یا کارآمدن کردن نیروهای کار در بنگاه‌ها می‌رفتند. بنگاه‌های ما باید پیش‌بینی می‌کردند و تخمین می‌زدند که این اتفاق‌ها در آینده رخ خواهد داد. طرح اصلاح نظام یارانه‌ای، طرحی بوده که از قبل هم مشخص بوده با اجرای آن، چه اتفاق‌هایی قرار است رخ دهد، بنگاه‌ها باید خودشان را با این واقعیت تطبیق می‌دادند، که این کار را نکردند، بنابراین رانت مورد اشاره حذف شد و حاشیه سود کاهش یافت.
در این میان ما شاهد یک ریسک سیستماتیک هم بودیم که نباید به سادگی از کنار آن عبور کنیم. در این ریسک سیستماتیک کسی تقصیر نداشت. متوسط نرخ رشد پیش‌بینی‌شده دنیا کاهش یافت و پیش‌بینی نرخ رشد اقتصادی دومین اقتصاد بزرگ دنیا یعنی چین هم غلط از آب درآمد و این منجر شد که قیت نفت، مشتقات آن و کانی‌های فلزی و غیرفلزی و زنجیره تامین آن نظیر فولاد در بازارهای جهانی کاهش یابد و طبیعتاً زمانی که این قیمت‌ها کاهش می‌یابد، هزینه ثابت این بنگاه‌های تولیدی نظیر حقوق و دستمزد کارکنان آن، نمی‌تواند کاهش بیابد. این اتفاق مزید بر علت شد تا وضعیت از آنچه پیش‌بینی می‌شد بدتر شود. همچنین ما انتظار داریم وقتی نرخ فروش یک مشتق نفتی در بازارهای جهانی کاهش می‌یابد قیمت مواد اولیه آن مشتق نفتی هم کاهش پیدا کند؛ مثلاً اگر قیمت پلی‌اتیلن کاهش می‌یابد، قاعدتاً انتظار داریم قیمت نفتا هم به عنوان مواد اولیه آن کاهش پیدا کند، به دلیل این که قیمت نفت کاهش پیدا کرده است. یا همه انرژی‌های مورد استفاده آن بنگاه هم کاهش پیدا کند. اما ما چون طرح هدفمندی یارانه‌ها را داشتیم اینها کاهش که پیدا نکرد هیچ، افزایش هم یافتند. این روند افزایشی هم مزید بر علت شد که حاشیه سود آنها بیشتر از آنچه تصور می‌شد کاهش پیدا کند. اعتقاد راسخ دارم که حوادث جهانی به عنوان یک ریسک سیستماتیک و یک ریسک انکارناپذیر که این روزها بنگاه‌های ما را دچار گرفتاری کرد، چالش رشد نقدینگی و نرخ بهره بانکی که یک ریسک سیستماتیک است و این روزها بنگاه‌های ما را درگیر کرده و یک ریسک غیرسیستماتیک ناشی از کم‌تدبیری بدنه مدیریتی در بورس برای درک این واقعیت که سود ناشی از رانت و تورم در حال حذف شدن است و باید به دنبال راه‌های افزایش بهره‌وری باشیم در مجموع تاثیر قابل توجهی بر بازار سرمایه کشور ما داشته است. به زعم من، این مسائل تعمدی از سوی دولت نبوده بلکه بخش‌هایی از این برنامه از گذشته هم اعلام شده بود. با این حال قطعاً همه ما قبول داریم که شاید این روزها نیاز به بازنگری در خوراک پتروشیمی وجود داشته باشد یا بدیهی است که به واسطه کاهش قابل توجه قیمت محصولات معدنی در سایر کشورهای رقیب ما هم باید در نرخ بهره مالکانه برای شرکت‌های معدنی پذیرفته‌شده در بورس تجدیدنظر کنیم.
نماینده اصفهان: باید از رانت ایجاد شده در بورس کالا جلوگیری کرد
سخنگوی «کمیسیون اقتصادی مجلس» با بیان اینکه ریشه مفاسد اقتصادی در کشور به توزیع انواع و اقسام رانت‌ها مربوط می‌شود، گفت:باید از رانت ایجاد شده در بورس کالا جلوگیری کرد چراکه این رانت ایجاد شده غیر شفاف است و حتی در دوره تحریم‌ها تشدید می‌شود.
با بیان اینکه باید از رانت ایجاد شده در بورس کالا جلوگیری کرد، گفت: این رانت ایجاد شده غیر شفاف است و حتی در دوره تحریم‌ها تشدید می‌شود.
نماینده مردم اصفان در مجلس تاکید کرد: متاسفانه ریشه مفاسد اقتصادی در کشور به توزیع انواع و اقسام رانت‌ها مربوط می‌شود که باید جلوی این مسئله را سد کرد.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی اظهار داشت: البته این رانت در شرایط تحریم باعث اختلال در بازار خواهد شد که این موضوع خود می تواند مشکلات را دو چندان کند.
وی بیان داشت: در این شرایط ما باید به سمت عملکردی به غیر از بازار حرکت کنیم و در برخی موارد کالا‌ها را سهمیه‌بندی کنیم.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: کمیسیون تلاش می‌کند تا با اصلاح قوانین ریشه‌های رانت زایی و فساد زایی در نظام اقتصادی کشور را برطرف کند.
دیدگاه شما