صندوق‌ سرمایه ‌گذاری و انواع آن‌ها

معمولاً در این صندوق‌ها سَندی بنام امید نامه وجود دارد. امید نامه سندی است که چشم‌انداز سرمایه‌گذاری را به همراه سود احتمالی عایدی و مدت‌زمان پروژه مشخص می‌کند.

بررسی تأثیر ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر عملکرد آن‌ها

فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران، به‌طور رسمی پس از تصویب قانون بازار اوراق بهادار، از سال 1386 آغاز شده است و طی چند سال اخیر رشد چشمگیری داشته است. عملکرد و بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به‌عنوان یکی از نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه، همواره مدنظر سرمایه‌گذاران بوده است؛ از طرفی، مدیران صندوق‌ها نیز به دنبال افزایش بازده و بهبود عملکرد صندوق‌های تحت مدیریت خود هستند. در این پژوهش، تأثیر عوامل مختلف و ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری شامل: عملکرد گذشته، اندازه، نسبت هزینه‌ها، نسبت گردش، تعداد صندوق‌های تحت مدیریت مدیر صندوق و نوع مؤسس صندوق، بر عملکرد آن‌ها بررسی می­شود. به این منظور، از اطلاعات هفتگی 43 صندوق سرمایه‌گذاری در سهام ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، طی بازه زمانی ابتدای تیرماه سال 1390 لغایت 31 شهریورماه سال 1392 استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش، حاکی از تأثیرگذاری دو متغیر عملکرد گذشته و نوع مؤسس صندوق بر عملکرد جاری آن است.

کلیدواژه‌ها

• صندوق‏های سرمایه‏گذاری
• عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری
• بازده صندوق
• ویژگی‏های صندوق‏های سرمایه‏گذاری
• نوع مؤسس صندوق

20.1001.1.23831170.1395.4.2.3.2

موضوعات

• 1مدیریت دارایی
• صندوق‌ها (سرمایه گذاری، بازنشستگی، پوشش ریسک)

عنوان مقاله [English]

The Effects of Mutual Fund Attributes on Mutual Fund Performance

نویسندگان [English]

• Ali Rahmani
• Seyyed Ali Hosseini
• Masoumeh Kashef

چکیده [English]

Mutual funds were first established in Iran in 2007 under Securities Market Act 2005 and have since grown significantly to one of the most important capital market intermediaries. Hence understanding and evaluating the performance of these funds are critical to both investors and fund managers. This research aims to examine the effects of various mutual fund attributes and characteristics, namely past performance, size, expenses ratio, turnover ratio, number of funds under fund manager’s management, and type of institution of fund founder, on their current performance. For this purpose, a sample of 43 equity mutual fund was chosen and relevant weekly data for the period of 22th June to 22th September 2013 was collected. The results show that only past performance and the type of institution of founder have an impact on the mutual fund's performance.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mutual funds
• Funds’ performance
• Mutual fund return
• Fund characteristics
• Fund attributes
• Fund founder

مراجع

پورزمانی، زهرا، علی روحی و امیرمحمد صفری. (1389). بررسی تأثیر برخی عوامل مدیریتی و محیطی بر بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در ایران. پژوهش‌های مدیریت، 86، 101-85.

[4] تاری وردی، یدالله، محمد فرجی ارمکی، رضا داغانی و فرزانه حیدرپور. (1392). بررسی عملکرد و رتبه‌بندی شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای مدل ارزیابی مرتون هنریکسون. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 7، 99-83.

[5] عزیزی، شهریار و امیر شریف‏فر. (1392). عوامل تعیین‌کنندة انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک: رویکرد پژوهش آمیخته. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 2، 50-35.

[6] Abbasi, Majid; Kalantari, Elham&Abbasi, Hamideh. (2012). Effect of Fund Size on the Performance of Mutual Funds: Evidence from Iran. Journal of Basic and Applied Scientific Research. 2 (7), 6889-6902.

[7] CambonMurica, M Isabei. (2011). Spanish Mutual Fund Performance: An Analysis of Determinants. Working Paper.

[8] Elton, Edwin J., Gruber, Martin J. & Blake, Christopher R. (2011). Doze Size Matter? The Relationship between Size and Performance.

[9] Goel, Sweta. (2013). Performance of Mutual Funds and Investors’ Behavior.JAYPEE Institute of Information Technology.

[10] Gözbaşı, Onur&Çitak, Levent. (2010). An Evaluation of the Attributes Considered by Investment Professionals in Selecting Mutual Funds: The Case of Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 36.

[11] Groave B.V. (2011). Study of the factors influencing distributor perception of an asset management company.Birla Institute of Management Technology.

[12] Ke Tang, Wang, Wenjun&Xu, Rong. (2012). Size and Performance of Chinese Mutual Funds: The Role of Economy of Scale and Liquidity. Pacific-Basin Finance Journal, 20, 228 –246.

[14] Pui See, Yong &Jusoh, Rozita. (2012). Fund Characteristics and Fund Performance: Evidence of Malaysian Mutual Funds. International Journal of Economics and Management Sciences, 9, 31-43.

بررسی تأثیر ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر عملکرد آن‌ها

فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران، به‌طور رسمی پس از تصویب قانون بازار اوراق بهادار، از سال 1386 آغاز شده است و طی چند سال اخیر رشد چشمگیری داشته است. عملکرد و بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به‌عنوان یکی از نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه، همواره مدنظر سرمایه‌گذاران بوده است؛ از طرفی، مدیران صندوق‌ها نیز به دنبال افزایش بازده و بهبود عملکرد صندوق‌های تحت مدیریت خود هستند. در این پژوهش، تأثیر عوامل مختلف و ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری شامل: عملکرد گذشته، اندازه، نسبت هزینه‌ها، نسبت گردش، تعداد صندوق‌های تحت مدیریت مدیر صندوق و نوع مؤسس صندوق، بر عملکرد آن‌ها بررسی می­شود. به این منظور، از اطلاعات هفتگی 43 صندوق سرمایه‌گذاری در سهام ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، طی بازه زمانی ابتدای تیرماه سال 1390 لغایت 31 شهریورماه سال 1392 استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش، حاکی از تأثیرگذاری دو متغیر عملکرد گذشته و نوع مؤسس صندوق بر عملکرد جاری آن است.

کلیدواژه‌ها

• صندوق‏های سرمایه‏گذاری
• عملکرد صندوق‏های سرمایه‏گذاری
• بازده صندوق
• ویژگی‏های صندوق‏های سرمایه‏گذاری
• نوع مؤسس صندوق

20.1001.1.23831170.1395.4.2.3.2

موضوعات

• 1مدیریت دارایی
• صندوق‌ها (سرمایه گذاری، بازنشستگی، پوشش ریسک)

عنوان مقاله [English]

The Effects of Mutual Fund Attributes on Mutual Fund Performance

نویسندگان [English]

• Ali Rahmani
• Seyyed Ali Hosseini
• Masoumeh Kashef

چکیده [English]

Mutual funds were first established in Iran in 2007 under Securities Market Act 2005 and have since grown significantly to one of the most important capital market intermediaries. Hence understanding and evaluating the performance of these funds are critical to both صندوق‌ سرمایه ‌گذاری و انواع آن‌ها investors and fund managers. This research aims to examine the effects of various mutual fund attributes and characteristics, namely past performance, size, expenses ratio, turnover ratio, number of funds under fund manager’s management, and type of institution of fund founder, on their current performance. For this purpose, a sample of 43 equity mutual fund was chosen and relevant weekly data for the period of 22th June to 22th September 2013 was collected. The results show that only past performance and the type of institution of founder have an impact on the mutual fund's performance.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mutual funds
• Funds’ performance
• Mutual fund return
• Fund characteristics
• Fund attributes
• Fund founder

مراجع

پورزمانی، زهرا، علی روحی و امیرمحمد صفری. (1389). بررسی تأثیر برخی عوامل مدیریتی و محیطی بر بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک در ایران. پژوهش‌های مدیریت، 86، 101-85.

[4] تاری وردی، یدالله، محمد فرجی ارمکی، رضا داغانی و فرزانه حیدرپور. (1392). بررسی عملکرد و رتبه‌بندی شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای مدل ارزیابی مرتون هنریکسون. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 7، 99-83.

[5] عزیزی، شهریار و امیر شریف‏فر. (1392). عوامل تعیین‌کنندة انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک: رویکرد پژوهش آمیخته. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 2، 50-35.

[6] Abbasi, Majid; Kalantari, Elham&Abbasi, Hamideh. (2012). Effect of Fund Size on the Performance of Mutual Funds: Evidence from Iran. Journal of Basic and Applied Scientific Research. 2 (7), 6889-6902.

[7] CambonMurica, M Isabei. (2011). Spanish Mutual Fund Performance: An Analysis of Determinants. Working Paper.

[8] Elton, Edwin J., Gruber, Martin J. & Blake, Christopher R. (2011). Doze Size Matter? The Relationship between Size and Performance.

[9] Goel, Sweta. (2013). Performance of Mutual Funds and Investors’ Behavior.JAYPEE Institute of Information Technology.

[10] Gözbaşı, Onur&Çitak, Levent. (2010). An Evaluation of the Attributes Considered by Investment Professionals in Selecting Mutual Funds: The Case of Turkey. International Research Journal of Finance and Economics, 36.

[11] Groave B.V. (2011). Study of the factors influencing distributor perception of an asset management company.Birla Institute of Management Technology.

[12] Ke Tang, Wang, Wenjun&Xu, Rong. (2012). Size and Performance of Chinese Mutual Funds: The Role of Economy of Scale and Liquidity. Pacific-Basin Finance Journal, 20, 228 –246.

[14] Pui See, Yong &Jusoh, Rozita. (2012). Fund Characteristics and Fund Performance: Evidence of Malaysian Mutual Funds. International Journal of Economics and Management Sciences, 9, 31-43.

انواع سرمایه گذاری

سرمایه گذاری خرید دارایی یا اقلامی است که با هدف ایجاد درآمد انجام می شود. وقتیکه شخصی کالایی را با هدف سرمایه گذاری خریداری می کند، هدف این نیست که کالای مورد نظر را مصرف کند؛ بلکه هدف، فروش آن در آینده برای ایجاد ثروت است. یک سرمایه گذاری همیشه مربوط به هزینه برخی از دارایی های امروز به امید بازدهی بیشتر در آینده می باشد. سرمایه گذاری را از نقطه نظرهای متفاوتی می توان به انواع مختلفی تقسیم کرد که در این مقاله قصد داریم تا با تعدادی از انواع سرمایه گذاری ها آشنا شویم.

سرمایه گذاری به چه معناست؟

به طور کلی، هر اقدامی که به امید افزایش درآمد در آینده انجام شود نیز می تواند یک سرمایه گذاری تلقی شود. به عنوان مثال، هنگام ورود به تحصیلات تکمیلی در دانشگاه، هدف اغلب افزایش دانش و ارتقا مهارت ها (به امید تولید درآمد بیشتر) است. در خصوص انواع سرمایه گذاری می توان نکات زیر را بیان کرد:

• سرمایه گذاری، دارایی یا اقلامی است که با این امید خریداری می شود که در آینده درآمدزایی کند یا ارزش آن افزایش یابد.
• یک سرمایه گذاری همیشه مربوط به هزینه برخی از دارایی های امروز (زمان، پول، تلاش و. ) به امید بازدهی بیشتر در آینده می باشد.
• یک سرمایه گذاری می تواند به هر مکانیسمی که برای تولید درآمد در آینده استفاده می شود، اشاره داشته باشد؛ از جمله اوراق قرضه، سهام، املاک و مستغلات و.

در ادامه مقاله با انواع سرمایه گذاری و جزییات مربوط به آن آشنا می شویم.

الف) انواع سرمایه گذاری از نقطه نظر تماس با سرمایه

انواع سرمایه گذاری را از این نقطه نظر می توان به سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم تقسیم کرد که تعریف آن ها مطابق زیر می باشد:

1. سرمایه گذاری مستقیم یا شخصی

در این روش فرد به طور مستقیم اقدام به سرمایه گذاری می کند و باید تمام مراحل فرآیند سرمایه گذاری را خودش، به تنهایی انجام دهد.

2. سرمایه گذاری غیرمستقیم یا نهادی

در این روش فرد از نهادهای مالی کمک می گیرد. آن ها رابط بین او و طرح سرمایه گذاری هستند. واسطه های مالی از طریق انتشار حق مالی، همراه با تعهدشان و عرضه آن به مشارکت کنندگان، به کسب پول در بازار سرمایه می پردازند و سپس این وجوه را سرمایه گذاری می کنند.

ب) انواع سرمایه گذاری از نقطه نظر افق زمانی

انواع سرمایه گذاری را از نقطه نظر افق زمانی، به طور کلی می توان به سرمایه گذاری های بلندمدت و کوتاه مدت تقسیم کرد.

در سرمایه گذاری کوتاه مدت، مدت زمان مدنظر سرمایه گذار معمولا کمتر از یک سال برای رسیدن به بازده مورد انتظار می باشد. در این نوع از انواع سرمایه گذاری، دستیابی به نقدینگی با سرعت بالایی همراه است. در مقابل، سرمایه گذاری بلندمدت، زود بازده نمی باشد. افرادی که در این نوع از سرمایه گذاری شرکت می کنند، انتظار زیادی برای بازگشت سرمایه فوری ندارند. آن ها دید استراتژیک گسترده تری دارند. این نوع سرمایه گذاری معمولا با ریسک کمتری روبرو می باشد. به علاوه، میزان سود کسب شده در این نوع از سرمایه گذاری، بیشتر است.

ج) انواع سرمایه گذاری های اقتصادی

در داخل یک کشور، رشد اقتصادی به سرمایه گذاری ها مربوط می شود. وقتیکه شرکت ها و سایر نهادها به شیوه های مناسب سرمایه گذاری در تجارت روی می آورند، به طور معمول منجر به رشد اقتصادی می شود.

به عنوان مثال، اگر یک نهاد مالی در تولید کالا مشارکت داشته باشد، ممکن است تجهیزات جدیدی را تولید یا خریداری کند که به آن امکان می دهد کالاهای بیشتری را در مدت زمان کوتاه تری تولید کند. این امر می تواند کل تولید کالای تجاری را افزایش دهد. این افزایش تولید در ترکیب با فعالیت های بسیاری از نهادهای دیگر، می تواند باعث افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور شود.

املاک و مستغلات

وقتی به سرمایه گذاری در املاک و مستغلات فکر می کنید، اولین چیزی که احتمالاً به ذهن شما می رسد، خانه و زمین است. مطمئناً، سرمایه گذاران املاک و مستغلات گزینه های دیگری هنگام انتخاب سرمایه گذاری دارند و همه آن ها اقلام فیزیکی نیستند. به عنوان مثال، خرید سهام شرکت های انبوه سازی نیز نوعی سرمایه گذاری در املاک است.

کالاهای فیزیکی

کالاها به منابع اساسی گفته می شود که ما هر روز از آن ها استفاده می کنیم. این محصولات شامل محصولات کشاورزی مانند ذرت و شکر، منابع مرتبط با انرژی مانند گاز طبیعی و نفت خام و محصولات اساسی مانند آلومینیوم و فولاد است. فلزات گرانبها مانند نقره و طلا صندوق‌ سرمایه ‌گذاری و انواع آن‌ها نیز در دسته ی کالاها (فلزات) گرانبها هستند.

خرید سهام شرکت ها در بازار بورس اوراق بهادار به منظور کسب درآمد، یک سرمایه گذاری مالی محسوب می شود.

ریسک سرمایه گذاری در بازار بورس می تواند بسیار بالا باشد و کسانی که دانش آن را در این بازار دارند، می توانند با مدیریت ریسک در این بازار فعالیت کنند و بازدهی بیشتری نسبت به سایر دارایی ها بدست آورند. البته دریافت سود، منوط به کسب دانش و آموزش های لازم می باشد.

اوراق بدهی

اوراق بدهی دارایی های مالی هستند که صاحبان آن ها را به جریان پرداخت سود واگذار می کنند. برخلاف دیگر اوراق بهادار، اوراق بدهی به وام گیرنده نیاز دارد تا اصل وام گرفته شده را بازپرداخت کند. نرخ بهره برای تضمین بدهی به اعتبار قابل درک وام گیرنده بستگی دارد.

سپرده بانکی

سپرده های بانکی شامل پول هایی است که برای نگهداری در موسسات بانکی قرار می گیرد. این سپرده ها به حساب های سپرده گذاری مانند حساب های پس انداز، حساب های چک و حساب های بازار پول واریز می شود. دارنده حساب حق دارد وجوه واریز شده را برداشت کند؛ همانطور که در شرایط و ضوابط حاکم بر توافق نامه تنظیم شده است.

صندوق های سرمایه گذاری

صندوق های سرمایه گذاری متعلق به سرمایه گذاران زیادی است که برای خرید جمعی اوراق بهادار استفاده می شود؛ در حالیکه هر سرمایه گذار مالکیت و کنترل سهام خود را حفظ می کند.

ویژگی های یک صندوق سرمایه گذاری عبارت اند از:

• انتخاب گسترده تری از فرصت های سرمایه گذاری
• فراهم کردن تخصص مدیریت بیشتر و هزینه های سرمایه گذاری کمتر نسبت به آنچه سرمایه گذاران می توانند به تنهایی بدست آورند.
• انواع صندوق های سرمایه گذاری شامل صندوق های سرمایه گذاری مشترک، صندوق های قابل معامله در بورس، صندوق های بازار پول و صندوق های تامینی است.

صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت

درآمد ثابت به طور کلی به آن نوع از سرمایه گذاری اشاره دارد که تا زمان سررسید آن به سرمایه گذاران سود ثابت پرداخت می کند.

• سرمایه گذاران مبلغ اصلی را که سرمایه گذاری کرده اند دریافت می کنند.
• اوراق قرضه دولتی و شرکتی، متداول ترین انواع محصولات با درآمد ثابت هستند. برخلاف حقوق صاحبان سهام که ممکن است هیچ جریان نقدی به سرمایه گذاران پرداخت نکنند، می توان پرداخت ها را براساس برخی اقدامات اساسی تغییر داد. مانند نرخ بهره کوتاه مدت، پرداخت های اوراق بهادار با درآمد ثابت از قبل مشخص است.

صندوق سرمایه گذاری در سهام

در واقع این صندوق ها درصد مشخصی از دارایی خود را به سهام شرکت های بورسی و مابقی را به اوراق صندوق‌ سرمایه ‌گذاری و انواع آن‌ها مشارکت اختصاص می دهند. به این ترتیب ریسک بالاتری به نسبت صندوق های درآمد ثابت دارد و همچنین احتمال بازدهی بیشتر نیز وجود دارد.

صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)

صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس را می توان یک دارایی در سبد دارایی هر سرمایه گذار (از مدیران مالی تا یک سرمایه گذار مبتدی که تازه کار خود را شروع کرده‌ است) یاد کرد. همچنین ETF را می‌توان همانند سهام در طول یک روز معاملاتی، معامله کرد.

طرح و برنامه مالی سرمایه گذاری

یک طرح سرمایه گذاری بخشی از یک برنامه مالی جامع است که یک استراتژی سرمایه گذاری را ترسیم می کند تا به شما کمک کند اهداف بلندمدت و کوتاه مدت خود مانند بازنشستگی یا خرید خانه را با در نظر گرفتن موارد زیر برآورده کنید:

• تحمل ریسک
• متنوع سازی و تخصیص دارایی

برنامه های سرمایه گذاری به طور معمول برای کمک به شما در تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری در سهام، اوراق قرضه، پول نقد و املاک و مستغلات، جهت به حداکثر رساندن بازده، طراحی می شوند.

آن ها همچنین به شما کمک می کنند تا از بین طیف وسیعی از انواع سرمایه گذاری های موجود، از جمله سرمایه گذاری های داخل برنامه بازنشستگی تحت حمایت شرکت، یکی را انتخاب کنید.

اهداف سرمایه گذاری

اگر می خواهید یک سرمایه گذار موفق باشید، بیش از همه یک سوال وجود دارد که باید به آن پاسخ دهید و سوال مذکور این است که" چرا من این کار را می کنم؟"

آیا می توانید هر کدام از اهداف فعلی خود را در زیر مشاهده کنید؟

• خرید خانه
• آینده فرزندان
• ذخیره برای موارد اضطراری
• بازنشستگی
• رشد خانواده
• ازدواج كردن
• یک تغییر شغلی
• شروع کار
• تعطیلات شغلی
• .

همه افراد برای سرمایه گذاری به دلیل نیاز دارند. اگر هنگام تنظیم سرمایه گذاری هدف مشخصی در ذهن ندارید، موفق نخواهید شد. دلیل سرمایه گذاری اولین قدم در راه رشد شماست.

جمع بندی

در این مقاله با انواع سرمایه گذاری آشنا شدیم و سرمایه گذاری را از نقطه نظرهای مختلف مانند افق زمانی و یا اقلام سرمایه گذاری می توان به روش های مختلف تقسیم بندی کرد که در اینجا به تعدادی از آن ها اشاره شد. همچنین برای داشتن یک سرمایه گذاری موفق همیشه باید هدف خود را از سرمایه گذاری مشخص کنید. این امر به انتخاب نوع سرمایه گذاری و استراتژی شما بسیار کمک خواهد کرد.

انواع صندوق سرمایه گذاری

به نظر شما بهترین راه برای سرمایه گذاری چیست؟ شما تا به حال از چه راه هایی برای سرمایه گذاری بهتر با سوددهی بیش تر استفاده کرده اید؟ آیا تا به حال از صندوق سرمایه گذاری برای اندوخته کردن پول خود استفاده کرده اید؟ تا چه میزان با صندوق سرمایه گذاری و انواع آن آشنایی دارید؟ آیا کاربردهای آن را می شناسید و تا به حال از آن به خوبی استفاده کرده اید؟ پاسخ سوالات زیر را در ادامه برای شما بیان خواهیم کرد. آزادی مالی به نوعی از سرمایه گذاری اطلاق می شود که شما به سبب آن می توانید سرمایه خود را در هر مکانی پس انداز کنید. این آزادی مالی به شما برای استفاده از صندوق سرمایه گذاری کمک زیادی می کند. دلیل این امر این است که شما برای حفظ آزادی مالی خود از این صندوق بهره خواهید گرفت. تا به این جا هنوز شما با واژه صندوق سرمایه گذاری آشنا نشده اید، اما واقعا این واژه به چه معنا می باشد؟ اگر علاقه مند به سرمایه گذاری در بخش بورس هستید و دانش کافی و زمان کافی برای این کار را ندارید، ما به شما استفاده کردن از صندوق سرمایه گذاری را پیشنهاد می کنیم.

صندوق سرمایه گذاری

صندوق سرمایه گذاری فقط به یک نوع و در یک جا عرضه نمی شود، شما با طیف وسیعی از صندوق های سرمایه گذاری مواجه هستید که می تواند نیاز افراد زیادی را رفع نماید. این صندوق ها به شکل های گوناگونی عرضه می شوند و شما به خوبی می توانید آن ها را مشاهده کرده و بنا بر اولویت های خود و سلیقه ای که دارا می باشید، بهترین آن را انتخاب کنید. بهتر است برای انتخاب صندوق سرمایه گذاری مناسب از افراد کارشناسی که در این زمینه فعالیت می کنند، کمک بگیرید. این افراد خبره برای داشتن انتخابی بسیار مناسب می توانند کمک بسیار زیادی به شما نمایند. در ادامه انواع صندوق هایی که به منظور سرمایه گذاری از آن ها استفاده می شود را به شما معرفی خواهیم کرد.

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت، در واقع صندوقی است که ۷۰ تا ۹۰ درصد منابع مالی خود را در بانک ها یا بورس سرمایه گذاری می کند. این سرمایه گذاری به صورت ثابتی در این مکان ها انجام می شود و دقیقا به همین علت به این سرمایه گذاری ها، سرمایه گذاری های ثابت گفته می شود.

صندوق سرمایه گذاری سهامی

در این نوع صندوق سرمایه گذاری فقط حدود ۷۰ درصد سرمایه خود را در سهام مشارکت می دهند و ۳۰ درصد باقی مانده را در بانک ها یا بورس سرمایه گذاری می نمایند. این نمونه برخلاف قبلی ثابت نیست و به صورت همیشگی در بورس قرار نخواهد گرفت.

مزیت های صندوق سرمایه گذاری

مدیریت حرفه ای دارایی ها: این صندوق ها کمک زیادی به مدیریت پول های شما می نمایند. افرادی که اطلاعات زیادی از بورس ندارند و تمایل به سرمایه گذاری دارند، با سرمایه گذاری در این صندوق می توانند نظارت دقیقی بر سرمایه خود و میزان سوددهی آن داشته باشند.

کاهش ریسک سرمایه گذاری ها: در بسیاری از سرمایه گذاری ها ریسک بسیار زیادی وجود دارد و شما نمی توانید هیچ تضمینی برای از دست نرفتن سرمایه خود دریافت کنید. اما در این نوع سرمایه گذاری ریسک بسیار کمی وجود دارد و احتمال موفقیت در بخش سرمایه گذاری در این روش بیش تر است.

فواید بیش تری را می توان برای این صندوق بیان کرد. این فواید به شرح زیر هستند:

نقد شوندگی بالا: در برخی از سرمایه گذاری ها، ممکن است شما با مشکل نقد شدن سرمایه خود مواجه شوید. این موضوع می تواند برای شما بسیار مشکل آفرین باشد. برای این که بهتر بتوانید آن را مدیریت کنید می توانید از صندوق سرمایه گذاری کمک بگیرید.

صرفه جویی: سرمایه های خرد در صندوق سرمایه گذاری جمع شده و برای شما یک سرمایه کلان را ایجاد می نماید. این سرمایه گذاری می تواند بسیار بهتر از سرمایه های بسیار بزرگ برای شما سود آوری داشته باشد و با هزینه های کم تری نسبت به سایر سرمایه گذاری ها، ایجاد سرمایه بیش تر نماید. سوددهی با هزینه کم تر می تواند بسیار برای یک سرمایه گذاری کلان مناسب باشد و در نهایت سبب صرفه جویی زیادی در هزینه ها خواهد شد.

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران

پیش‌تر انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس را برایتان شرح دادیم. طی مطلبی جداگانه مزایای سبد گردانی در بورس را توضیح دادم.

هرچند در مقاله‌ی قبلی مزایا و معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری را برایتان بازگو کردم، اما این صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی دو تا نیستند! منظورم در تعداد آن‌ها نیست بلکه در ماهیت آن و تنوع دارایی‌های آن است.

آنچه بَنا دارم در این جستار بدان بپردازم، بررسی انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری ازنظر ماهیت و تنوع دارایی است. این نوشتار به شما کمک خواهد کرد تا بهترین نوعِ صندوق را جهت سرمایه‌گذاری برگزینید.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت

بدون شک یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری پرطرفدار با اختلافِ فاحش نسبت به سایر صندوق‌ها، صندوق‌های درآمد ثابت (Fixed Income) است.

اختلافِ فاحش را به حیثِ مجموع دارایی‌های تحت مدیریت این نوع صندوق‌ها عرض کردم.

طبق آماری که از سال ۹۳ در دسترس است حجم دارایی‌های این نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بیش از ۵ برابر سایر صندوق‌ها است.

سازوکار این صندوق‌ها نیز همانند سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای تحصیل وجوه خردِ سرمایه‌گذاران است. درواقع با انتشار و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری، مبالغ خرد را جمع‌آوری و آن‌ها را در اوراق مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند. تنها تفاوت فاحش این صندوق‌ها با سایر، در نسبتِ وزنِ دارایی‌ها در این نوع صندوق‌ها است.

همان‌طور که تصویر بالا حکایت می‌کند، طبق قوانین حداقل ۷۰% دارایی‌های صندوق‌های درآمد ثابت را اوراق مشارکت تشکیل می‌دهد.

اوراق درآمد ثابت شامل: انواع سپرده بانکی، اوراق مشارکت دولتی، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت است.

سیاست تخصیص دارایی‌ها در صندوق‌های درآمد ثابت ایجاب می‌کند تا بخش عمده‌ی وزنِ پرتفوی آن‌ها را دارایی‌های بدون ریسک تشکیل دهد. این مسئله دو نکته را در پسِ ماهیت این صندوق‌ها آشکار می‌سازد:

۱- سودآوری محدود:

بازدهی این صندوق‌ها مشابه با اوراق و سپرده‌های بانکی است یا در همان حد است.

۲- ریسک بسیار کم:

این نوع صندوق‌ها برای افرادی که ریسک‌پذیر نیستند و بیشتر به دنبال حفظ ارزش دارایی خود هستند، توصیه می‌گردد.

طبق قانون این صندوق‌ها مجازند حداکثر تا ۳۰% از دارایی خود را در سهام سرمایه‌گذاری کنند؛ اما هیچ حداقلی هم برای این منظر قید نشده است! و در عمل این میزان بسیار کم‌تر است! درواقع اغلب آن‌ها ترجیح می‌دهند سهم ۳۰% سهام (که طبیعتاً ریسک به همراه دارد) را نیز به اوراقِ درآمد ثابت تبدیل کنند.

مطابق با آخرین آمار سازمان بورس تا پایان سال ۱۳۹۳ بیش از ۳۰ صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت در ایران شکل‌گرفته که مجموع دارایی‌های تحتِ مدیریت آن‌ها حدود ۲۸۰۰ میلیارد ریال بوده است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام

نقطه‌ی مقابلِ صندوق‌های درآمد ثابت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام است. صندوقِ در سهام، به صندوق‌هایی گفته می‌شود که حداقل ۷۰% ترکیب دارایی‌های آن‌ها را سهام پذیرفته‌شده در بورس یا فرابورس تشکیل می‌دهد.

پرواضح است سرمایه‌گذاری در سهام، ریسک‌های قابل‌توجهی به همراه دارد. با توجه به اینکه وزنِ عمده‌ی دارایی‌های این نوع از صندوق‌ها را، سهام تشکیل می‌دهد، به همان میزان خطر بالقوه‌ی آن‌ها بیشتر است.

مطابق تصویر: برخلاف صندوق‌های درآمد ثابت، نباید بیشتر از ۳۰% دارایی‌های این صندوق‌ها به اوراق درآمد ثابت اختصاص داده شود.

مطابق با آخرین صندوق‌ سرمایه ‌گذاری و انواع آن‌ها آمار سازمان بورس تا پایان سال ۱۳۹۳ بیش از ۷۰ صندوق سرمایه‌گذاری در سهام در ایران شکل‌گرفته که مجموع دارایی‌های تحتِ مدیریت آن‌ها حدود هزار میلیارد تومان بوده است.

ازجمله ویژگی‌های مثبتِ صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، می‌توان به برخورداری از امکان سود بیشتر (البته با ریسک بیشتر) اشاره کرد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط

حد واسط بین صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های در سهام را، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط تشکیل می‌دهد. تنوع و ترکیب دارایی‌های این نوع از صندوق‌ها همان‌گونه که از نام آن مشخص است، چیزی بین درآمد ثابت و صندوق‌های در سهام است.

مطابق قوانین فعلی این صندوق‌ها مجاز هستند بین ۴۰ تا ۶۰ درصد از هرکدام از اوراق با درآمد ثابت یا سهام را به پرتفوی خود اختصاص دهند. این نوع صندوق‌ها حداقل بر اساس آمار فعلی، محبوبیت بسیار کمی رابین صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارند.

مطابق با آخرین آمار سازمان بورس تا پایان سال ۱۳۹۳ بیش از ۱۰ صندوق سرمایه‌گذاری مختلط در ایران شکل‌گرفته که مجموع دارایی‌های تحتِ مدیریت آن‌ها به ۵۵ میلیارد تومان هم نمی‌رسد!

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF) نوع دیگری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، محسوب می‌شود. واحدهای این صندوق‌ها در بورس قابل دادوستد هستند. این صندوق‌ها همانند سهام، طی روز معامله می‌شوند و ساختاری شبیه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند.

همانند دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری ذکرشده، سرمایه‌گذاران پول خود را در اختیار صندوقی قرار می‌دهند که یک گروه مدیریتی حرفه‌ای پشت آن هستند. آن‌ها با تشکیل پرتفویی از سهام و اوراقِ مختلف، تلاش می‌کنند ارزش واحدهای صندوقِ خود را افزایش دهند.

این نوع صندوق‌ها بیش از ۲۰ سال است که در جهان گسترش‌یافته‌اند و در طول یک دهه‌ی گذشته رشد چشمگیری را داشته‌اند. اولین ETF در سال ۱۹۹۳ بانام اسپایدر (SPDR) به بازار معرفی گردید. هدف این صندوق پیروی از شاخص S&P۵۰۰ بود.

مطابق آمار، مجموع دارایی‌های تحتِ مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF در ایالات‌متحده از ۱۰۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۲ به ۱.۶۷۵ میلیارد دلار تا پایان سال ۲۰۱۳ رسیده است.

گفتیم که این صندوق‌ها ساختاری شبیه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند. همان‌طور که اطلاع دارید ارزش هر واحد از یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک تنها در پایان روز مشخص می‌شود. در این صورت پس از محاسبه‌ی خالصِ ارزشِ دارایی‌ها (که اصطلاحاً به آن NAV گفته می‌شود) می‌توان آن‌ها را خریدوفروش کرد؛ اما برخلاف دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، هر واحد از ETF ها را می‌توان همانند سهام و در طول روز معامله کرد!

این مطلب به‌شدت نقد شوندگی این صندوق‌ها را (نسبت به انواع دیگر) بالابرده است. از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد این صندوق‌ها برخورداری از معافیت‌های مالیاتی است. درواقع معامله‌ی واحدهای ETF ها بسیار کم‌هزینه است. البته نباید فقط ویژگی‌های مثبت این صندوق‌ها را آب‌وتاب داد! صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس، معایبی هم دارند.

اَندر مضراتِ ETF ها

به دلیل آنکه این صندوق‌ها همانند سهام معامله می‌شوند، ممکن است سهام آن قبل از ناپدیدی آربیتراژ و برقراری تعادل، به قیمت‌های متفاوت از خالص دارایی، معامله شوند!

به دلیل طولانی شدن این جستار از توضیح بیشتر معایب ETF ها چشم‌پوشی می‌کنیم.

خوشبختانه در ایران نیز از اواسط سال ۱۳۹۲ اولین صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در فرابورس، پذیره‌نویس گردید که به‌مرور بر تعداد و تنوع آن‌ها افزوده‌شده است.

مطابق با آخرین آمار سازمان بورس تا پایان سال ۱۳۹۳ مجموعاً ۷ صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در ایران شکل‌گرفته که مجموع دارایی‌های تحتِ مدیریت آن‌ها به بیش از ۱۴۴ میلیارد تومان می‌رسد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص (Index fund) گونه‌ای از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که هدفشان پیروی از یک شاخص مبنا هست. هدفِ این نوع صندوق‌ها صرفاً اِنطباق دارایی‌های پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار بورس است.

توجه کنید شاخص مذکور صندوق‌ سرمایه ‌گذاری و انواع آن‌ها می‌تواند شاخص سهام، شاخص صنعت یا اوراق قرضه باشد.

یقیناً تنوع دارایی‌ها به شکلی متناسب با شاخصِ مبنا است. این مهم باعث می‌شود تا بتوان عملکردی مشابه عملکرد شاخص موردنظر ایجاد کرد. نباید فراموش کنیم که در این نوع از صندوق‌ها، نقشِ مدیریت یک نقشِ غیرفعال است. درواقع وظیفه مدیران این صندوق‌ها، کسب سود نیست! آن‌ها فقط می‌کوشند تا وزن اوراقِ در سبد را متناسب با عملکرد شاخص فوق تطبیق دهند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، ملزم هستند منابع خود را متناسب با تغییرات شاخص موردنظر سرمایه‌گذاری کنند؛ بنابراین آن‌ها اجازه‌ی انجام حرکات انتحاری یا معاملات آتی را ندارند!

لازم است بدانیم که انجام معاملات خرید یا فروش سهام همیشه ضرورت ندارد! صندوق‌های شاخصی، تنها زمانی اقدام به خریدوفروش سهم می‌کنند که ضرورت ایجادشده باشد. این مهم معمولاً زمانی اتفاق می‌افتند که وجوه جدیدی به‌واسطه‌ی سرمایه‌گذاری جدید وارد صندوق شده باشد. معمولاً دلیل فروش سهام نیز خروج یک سرمایه‌گذار از صندوق است.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه‌های بسیار پایین آن است.

ایده‌ی اصلی شکل‌گیری صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی بر اساس نظریه بازار کارا (Efficient Market Hypothesis) هست. هرچند که توضیح کامل این نظریه‌ی مالی در این جستار مشکل است؛ اما به‌طور خلاصه مطابق با نظریه‌ی بازارِ کارا، انتظارات و اطلاعات همه مشارکت‌کنندگان بازار به‌خوبی در قیمت‌ها صندوق‌ سرمایه ‌گذاری و انواع آن‌ها صندوق‌ سرمایه ‌گذاری و انواع آن‌ها منعکس می‌شود. بنا بر وجود تفکرات و رویکردهای مختلف سرمایه‌گذاران، به این نتیجه خواهیم رسید که هر سرمایه‌گذار، خود، یک پارامترِ اثرگذار بر قیمت است؛ بنابراین تغییر قیمت‌ها غیرقابل‌پیش‌بینی هستند!

هرچند که در ردِ ادعای این نظریه فرضیه‌های دیگری روی کارآمد؛ اما مطابق نظریه‌ی بازار کارا، نمی‌توان بدون متحمل شدن ریسک، بازدهی بالاتر از شاخص بازار به دست آورد. همین ایده بود که باعث شد افتتاح اولین صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی توسط سرمایه‌گذار آمریکایی جان بوگل کلید بخورد.

بر اساس آخرین اطلاعات تابه‌حال، سه صندوق شاخصی در ایران تأسیس‌شده است که بیش از ۲۹ میلیارد تومان دارایی تحت مدیریت آن‌ها است.

صندوق سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان

بیایید فرض کنیم می‌خواهیم در بازار املاک سرمایه‌گذاری کنیم. تنها مشکلی که وجود دارد و آن اینکه فقط پنج میلیون تومان موجودی داریم. مطمئناً انتظار نداریم کلید آپارتمان را با پنج میلیون به ما بدهند و الباقی آن را نیز ببخشند! هر شخصی که تابه‌حال، دستی در مِلک و املاک داشته باشد می‌داند که سرمایه‌گذاری صندوق‌ سرمایه ‌گذاری و انواع آن‌ها با مبالغ خرد امکان‌پذیر نیست.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان دقیقاً به همین منظور ساخته‌شده‌اند. این روش جایگزین سرمایه‌گذاری سنتی است و با سرمایه‌گذاری خرد نیز امکان‌پذیر است. این صندوق‌ها ساختار منظمی دارند که افراد می‌توانند حتی با سرمایه‌های کوچک از سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات بی‌بهره نمانند.

همانند دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری این‌ها نیز تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تأسیس و حسابرسی می‌شود. این صندوق‌ها پس از اخذ مجوزهای لازم، با تجمیع سرمایه‌های خرد آن‌ها را در پروژه‌های ساختمانی مشخص سرمایه‌گذاری می‌کنند. هر صندوق برای هر پروژه، هزینه‌ها و مدت‌زمان پیش‌بینی را در امید نامه‌ی خود ذکر می‌کند.

معمولاً در این صندوق‌ها سَندی بنام صندوق‌ سرمایه ‌گذاری و انواع آن‌ها امید نامه وجود دارد.

امید نامه سندی است که چشم‌انداز سرمایه‌گذاری را به همراه سود احتمالی عایدی و مدت‌زمان پروژه مشخص می‌کند.

سرمایه‌گذاران با بررسی اساسنامه، امید نامه و طرح توجیهی، اطلاعات لازم را اخذ و نسبت به سرمایه‌گذاری تصمیم می‌گیرند. بدانیم که این صندوق‌ها عمرمحدود و مشخصی دارند! درواقع پس از اتمام پروژه، مدیر صندوق (با تأیید سازمان بورس) اقدام به فروش یا پیش‌فروش واحدهای ساختمانی می‌کند. طبیعی است عواید ناشی از فروش بین سرمایه‌گذاران تقسیم خواهد شد.

بر اساس آخرین اطلاعات تنها یک صندوق سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان در ایران تأسیس‌شده است که تا پایان سال ۱۳۹۳ بیش از ۳۳ میلیارد تومان دارایی تحت مدیریت آن بوده است.

سخن نویسنده

به لطف خداوند صندوق‌های سرمایه‌گذاری زیادی در کشور تأسیس‌شده است. نباید فراموش کنیم که تمامی این صندوق‌ها تحت نظارت دقیق سازمان بورس و اوراق بهادار است. درواقع تمامی نهادهای مالی مرتبط با سازمان بورس جزء سالم‌ترین و شفاف‌ترین نهادهای مالی کشور هستند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری این امکان را به ما می‌دهند تا با مبالغ خرد، ریال‌های خود را سرمایه‌گذاری کنیم. اینکه پولِ خود را در چه صندوقی قرار دهیم کاملاً به سبک و سیاق سرمایه‌گذار در مواجهه‌ی با ریسک بازمی‌گردد. شاید مطلب بعدی رها سرمایه که به مقایسه‌ی عملی این صندوق‌ها می‌پردازد، افق تصمیم‌گیری شفاف‌تری را پیش روی شما ترسیم کند.